In het boekenweekgeschenk van Herman Koch noemde de hoofdpersoon een situatie die ik herkende. Misschien heeft u dat ook wel eens. Je hoort twee mensen discussiëren. Spreker 1 zegt iets en je denkt: dit klinkt redelijk. Spreker 2 zegt het tegenovergestelde en je denkt: logisch. Spreker 1 neemt weer het woord en je denkt: helemaal mee eens. Zo ben je het altijd eens met degene die als laatste het woord heeft.

In de politiek gebeurt dat vaak, zeker in verkiezingsdebatten. Wat de laatste spreker zegt, blijft het beste hangen. Een voorbeeld.

Spreker 1: 'De belastingen moeten omlaag. De gemiddelde Nederlander is er de afgelopen jaren alleen maar op achteruit gegaan, dat moet eens afgelopen zijn.' Klinkt logisch.

Spreker 2: 'We heffen geen belastingen voor de lol: daar doen we goede dingen mee. Als uw partij aan de macht komt, gaat de zorg achteruit want er is minder geld voor handen aan het bed. En de hardwerkende Nederlander staat langer in de file omdat u geen geld heeft om de snelwegen te verbeteren.' Goed punt.

Spreker 1: 'U behandelt de kiezer als een klein kind. U neemt hem aan de hand mee, want u weet zogenaamd wat het beste is. Daar trapt de kiezer niet in, die wil weer zelf over zijn eigen leven beslissen, in plaats van de hoge heren in Den Haag.' Daar heeft de spreker eigenlijk wel gelijk in.

Spreker 2: 'Ik weet inderdaad wat het beste is. Na de verkiezingen schaf ik dan ook de democratie af, word dictator voor het leven, en u gaat als eerste tegen de muur.'

En zo denk je steeds bij de laatste spreker dat hij of zij het beste punt heeft, tenzij het al te bont is. Maar goed, de verkiezingen zijn voorbij, de politici kunnen we even links of rechts laten liggen.

Ik geloof dat God het eerste woord heeft gehad. Hij sprak en er was licht. Op zijn woord vlogen sterren naar hun plaats, sprongen continenten naar voren, en verscheen de mens ten tonele. Nu houdt hij zich in en geeft mensen de gelegenheid om hun punt te maken, hun invulling aan de wereld te geven, te leven in een wereld met of zonder God. Maar ik geloof dat God het laatste woord gaat hebben. Ik denk dat ik het met hem eens ga zijn.

Pim Fortuijn zei alweer vijftien jaar geleden: Ik zeg wat ik denk, en ik doe wat ik zeg. Dat klinkt mooi, maar wees maar liever blij dat ik niet alles zeg of schrijf wat ik denk. En op asociale media zie je wat er van komt als iedereen maar zegt wat hij denkt.

Bovendien: diverse partijen zeggen dingen waarvan ik hoop dat ze nooit gedaan worden. De inhoud en de toon staan me niet aan. Maar geldt voor andere partijen met een prettiger toon niet dat ze in de Tweede Kamer met mooiere woorden alsnog voor een verkeerd beleid stemmen?

Hebben partijen hun hart en hun stemgedrag op de goede plaats? Of maken ze alleen met hun mond goede sier? Geen woorden, maar daden.

Je zou een stemwijzer moeten hebben die een paar van dezelfde stellingen laat zien die de afgelopen vier jaar in de Kamer zijn behandeld. Jij vult je antwoorden in en ziet met welke partij je antwoorden het meest overeenkomen. Niet zoals het in hun mooie verkiezingsprogramma staat, maar zoals ze daadwerkelijk hebben gestemd. Er valt wat van af te dingen: partijen die in de regering hebben gezeten, hebben door het regeerakkoord water bij de wijn moeten doen, en dat vertroebelt het beeld. En een partij die zich constructief opstelt in de Kamer, komt minder zuiver over.

Ik schrijf deze column namens een aantal kerken in Overschie. Dan past het mij niet om een stemadvies te geven. Bovendien denk ik genuanceerd. Volgens mij dan. Ik zoek dus een genuanceerde partij. En ik hoop ongenuanceerd dat meer mensen er zo over denken.

Ik wil polytiek: veelkleurige politiek, met oog voor meer dan alleen je eigen. Niet alleen het goede willen voor je achterban, maar voor heel Nederland. En het moeilijkste: dit doen zonder dat je arrogant wordt.

In het bijbelboek Joël zegt God: Houd toch op met alle offers die jullie brengen in de tempel! Zorg liever voor de wees en de weduwe. Oftewel: geen mooie woorden, maar mooie daden. Als je heel mooi praat en heel lelijk handelt, telt je handelen meer.

Er is een Chinees gezegde: moge je in interessante tijden leven. Het is iets wat je je vijanden toewenst.

Uw columnist wenst u saaie verkiezingen.

Disclaimer: ik ben lid van een partij die begint met een 'C'.

Ik was een week voor mijn werk in Oostenrijk, samen met mensen uit diverse landen. De meesten hadden het filmpje gezien van Lubach op zondag over Amerika eerst en Nederland op de tweede plaats. In de loop van de week doken varianten op voor andere landen, zoals Zwitserland ('het meeste sexy land ter wereld'), Duitsland ('we hebben een muur gebouwd en we hebben de Russen ervoor laten betalen'), en ondertussen heeft waarschijnlijk alleen Vaticaanstad nog niet zo'n filmpje. Een sneer naar Nederland hoort er vaak bij, in Trump-stijl: 'Nederland is compleet plat. Totale ramp!'

Kunnen we dat binnen een land ook doen? Amsterdam is voor veel buitenlanders de eerste stad van Nederland. Wij in Rotterdam weten beter. En eigenlijk weten Amsterdammers dat ook: ze beginnen zelf in Amsterdam, maar trekken dan naar Rotterdam (Cruijff, Aboutaleb). Amsterdam doet vijftien jaar over de aanleg van de Noord/Zuid-lijn, Rotterdam bouwt dit jaar een metrolijn van Schiedam naar Hoek van Holland, in een half jaar. Op alle hippe lijsten is Rotterdam Amsterdam voorbij gestreefd. Volgens het format zou je moeten zeggen: Amsterdam is eerste, maar mag Rotterdam op de tweede plaats staan? Maar dan zijn we natuurlijk trots genoeg om te zeggen: ben je gek, Rotterdam eerst.

Maar hoe grappig ook bedoeld allemaal, worden we niet moe van al die ranglijsten, competitie, de eerste willen zijn? Het bescheidene van niet meteen de eerste plaats in willen nemen, maar genoegen nemen met de tweede plaats, kennen we op zich in Rotterdam: Amsterdam heeft het, Rotterdam heeft het niet nodig. Dus laat ze lekker de eerste zijn, wij gaan gewoon door met onze eigen dingen en timmeren aan de weg.

Een tijd geleden zei de zoon van een timmerman daar iets over: Vele eersten zullen de laatsten zijn, en vele laatsten de eersten. Deze Jezus, altijd zo'n gewone jongen gebleven, was niet bezig met hoeveel likes hij had op facebook of instagram, of hoe hij lag in de media of de peilingen. Of je bij de gymles op school nu als eerste of laatste wordt gekozen voor een team, is niet belangrijk. Jezus snapt dat wij het belangrijk vinden, en dat het ons ego streelt of in de grond trapt. Maar alle mensen zijn gelijk gemaakt, voor hem zijn we allemaal evenveel waard.

Dus laten we ranglijsten maar beperkt houden tot waar ze belangrijk zijn: voetbal.

500 jaar geleden schreef Maarten Luther 95 tweets. Nu ja, twitter bestond nog niet, dus hij schreef 95 stellingen op papier en timmerde ze op de kerk in Wittenberg. Zoals veel twitteraars had hij een en ander te klagen, in dit geval tegen de katholieke kerk. De reaguurders van hogerhand waren het er niet mee eens. Lang verhaal kort: er ontstond van beide kanten religieus geweld en onderdrukking.

Er kwamen vluchtelingenstromen op gang, ook toen al. Protestanten uit Frankrijk, de zogenaamde Hugenoten, vluchtten naar het tolerante Nederland. De Tachtigjarige Oorlog brak uit. Deels was dit politiek: onderdrukt Nederland tegen overheersend Spanje. Deels religieus: rebelse protestanten tegen het establishment van de katholieken. In termen van nu: sjiieten tegen soennieten. Geen Arabische Lente, maar een Europese Lente. Met alle gevolgen van dien.

Wat wil ik hiermee zeggen? Ach, er is in al die jaren niets veranderd? Altijd hetzelfde liedje, niets nieuws onder de zon? Dit zal onze tijd ook wel weer duren?

Deels. Nieuws van de andere kant van de wereld bereikt ons nu duizend maal sneller dan de 95 tweets van Luther toen. En goed nieuws is net als toen geen nieuws. Dus denk niet te snel dat het vroeger beter was. Laat je niet van de wijs brengen.

Maar wat dan?

Een mogelijk antwoord vinden we in de Week van Gebed. Die begint aanstaande zondag. Het thema is aangereikt door kerken uit Duitsland, het land van Luther. Het gaat over verzoening: jouw hand, mijn glimlach. Reik iemand de hand: als begroeting, als hulp, als klop op de schouder. Glimlach naar iemand die je tegenstander leek. Het kan het begin zijn van een gesprek waarin je net iets meer van elkaar leert begrijpen.

Misschien voel je dat je tegenover God staat, dat er een grens tussen jullie is. Vroeger kwamen jullie bij elkaar over de vloer. Nu zijn jullie uit elkaar gegroeid en hebben jullie elkaar niets meer te zeggen. Is het dan niet mooi om toch eens je handen te vouwen en vanuit het niets weer iets tegen hem te zeggen, speciaal in deze week? Ik denk dat God dan glimlacht!

Kunt u nog een kerstverhaal aan? Nee, u zit vol? U wilt even niet gourmetten, maar gourzonderen? Goed, dan zal ik het vooral over Oud en Nieuw hebben.

Kerst was toch al een beetje raar dit jaar. Het viel op een zondag, dus als je het in de kerk op kerstochtend wilde vieren, had je gewoon de wekelijkse zondagsdienst te pakken. Een beetje meer aangekleed, maar verder heel normaal. Het feest dat de winkels ervan willen maken, gaat aan mij grotendeels voorbij. Als kind hadden we cadeau's met Sinterklaas. Met Kerst waren de cadeau's voor mijn oma en broer die hun verjaardag vierden. Kerst met familie was: verjaardag vieren.

Maar goed, ik zou het niet over Kerst hebben. Laten we terugkijken op het afgelopen jaar. Zijn er dingen die u had willen doen, maar niet hebt gedaan? U hebt nog een paar korte dagen om daar iets aan te doen. Of u kunt het nieuwe jaar goed beginnen. Wat denk ik niemand spijtig zal zeggen, is: ik heb teveel gegeven. Tuurlijk, we vinden allemaal dat we teveel aan de belasting hebben gegeven. En aan verkeersboetes. Maar denk aan geld, tijd of aandacht die je gratis geeft, om niks anders terug te verwachten dan een goed gevoel. Kunnen we daar deze dagen nog iets extra's van geven?

Geld is het makkelijkste, als u dat over heeft: doe een gift aan bijvoorbeeld het Wereld Natuur Fonds, voor natuur dichtbij en ver weg. Of aan Mercy Ships, waar vrijwillige doktoren gratis eenvoudige operaties uitvoeren in Afrika. Of dicht bij huis S.V. GIO, waar kinderen weer hoop en vertrouwen krijgen door te sporten en te leren.

Kunt u geen geld missen? Geef tijd en aandacht. Groet de parkeerwachter vriendelijk. Bedank eens een agent. Maak een praatje met iemand in een verzorgingstehuis. Koop een zak doppinda's en hang ze buiten het raam voor de vogels.

En heeft u al teveel gegeven? Geef dan uzelf iets. Een middagje Blijdorp. Een glimlach in de spiegel. Een avondje rustig op de bank zonder iets te hoeven doen.

Iedereen heeft iets te geven.

Eigenlijk is dat toch weer de kerstgedachte. En daar zou ik het niet over hebben. Maar Kerst wil het hele jaar doorgaan. Vrede op aarde. Dat het weer goed is tussen mensen onderling en tussen God en mensen. Dat klinkt als een goed voornemen. Lastig, maar goed. Ik wens u veel kerstzegen dit nieuwe jaar!

[Geplaatst in Overschiese Krant.]