Ik heb de afgelopen zes maandagavonden een gebedscursus gevolgd: Here, leer ons bidden. Die titel komt van de discipelen van Jezus, die dat aan hem vroegen. Hij leerde hen toen het Onze Vader als basisgebed. Deze cursus behandelt ook vooral de basis. Beginners worden op weg geholpen. Mensen die al wel ervaring hebben met bidden, maar wat huiverig zijn om hardop in een groep te bidden, kunnen hier ook in een veilige leeromgeving ervaring opdoen.

De cursus

De cursus bestaat uit zes bijeenkomsten. In dit geval was dat op maandagavond van 19:30 tot 22:00. Tussendoor was er nog wel pauze om even wat te drinken, kennis te maken en over de cursus te praten. Kosten zijn dertig euro. Daarvoor krijg je ook een cursusmap met in totaal zo'n honderd pagina's.

De cursus is ontwikkeld door Agapè. De algehele leiding was in handen van Heiko van den Broek van Agape. Sommige delen werden verzorgd door een aantal deelnemers aan de Agape Leiderschaps Training. De cursus is overigens goed door één of twee mensen te geven.

De inhoud

Allereerst ging het over de noodzaak van gebed. Waarom bidden we? Tot wie? Wat is het nou eigenlijk? De tweede avond was het onderwerp: Omgang met God. Dat is de kern van gebed: je praat met God en luistert naar God. Er werden ook wat tips uitgewisseld rond Stille Tijd, wat een andere term is voor omgang met God. Zet je tv en telefoon uit als je naar God toegaat. Zie het als een stukje tijd teruggeven aan God. Luister naar wat christelijke muziek. Aan het eind kregen we huiswerk mee: houd de komende week elke dag stille tijd! Er was een rooster beschikbaar met wat bijbelteksten om erbij te lezen.

De derde les werd er gepraat over wat voor vormen van gebed er zijn. Je hebt aanbidding, schuldbelijdenis, lofprijzing, dankzegging en voorbede. Aan het eind gingen we ook echt in kleine groepjes bidden. Ieder noemde een gebedspunt en een ander ging daarvoor bidden. Sommigen waren dat al gewend en hadden daar weinig problemen mee. Bij anderen stond het zweet in de handen! De volgende avond ging het nog veel meer over gezamenlijk gebed. Het is daarbij niet genoeg om met een groepje in één ruimte te zijn. Je moet ook opletten als een ander hardop aan het bidden is. Je moet dan niet alvast gaan bedenken waar jij straks voor gaat bidden, maar luisteren en in je hart meebidden. Dat is eensgezindheid. In een groep is het ook goed dat je niet al te lang bidt. Hou het kort en maai niet al het gras voor de voeten van een ander weg. Als je wil, kan je later nog een keer bidden.

Tijdens de vijfde avond was er gelegenheid om eigen onderwerpen in te brengen waar je nog wel graag wat meer over zou willen horen. Uiteindelijk hielden we ons toch vooral aan het officiële programma. Dat was gebedsverhoring. Dat kan lastig zijn: soms verhoord God wel en soms niet. Van beide zijn genoeg voorbeelden te vinden, ook in de bijbel. Petrus werd bevrijd uit de gevangenis, terwijl Jacobus, die ook gevangen zat, gedood werd.

Tijdens de laatste les werd er gesproken over de Praying For You evangelisatiemethode. Die komt er gewoon op neer dat je anderen vraagt of je voor hen mag bidden. Ook werden er wat handreikingen gedaan voor wat je na deze cursus kan doen. Je moet wat je geleerd hebt natuurlijk in de praktijk brengen. Er is de cursus Aanstekelijk Christen. Er zijn gebedsinitiatieven om voor de stad te bidden, in Rotterdam en Capelle. Binnen mijn kerk wordt er ook een gebedsgroepje opgestart, waar ik mij bij aan ga sluiten.

Conclusie

Wat vind ik nu van de cursus? Ik heb er weinig nieuwe kennis opgedaan. Ik wist er al vrij veel vanaf. Wel doe je in zo'n groep altijd wel wat tips op. Vooral het interactieve deel, met de hele groep van 25 man en ook in kleine groepjes, vond ik goed: je deelt ervaringen en kennis en bemoediging met elkaar. Je wordt gestimuleerd om meer aandacht aan je dagelijkse gebed te besteden, aan je relatie met God. Na afloop ga je denken: hoe geef ik hier nu een praktisch vervolg aan. Dus ik heb er profijt van gehad. Zeker voor mensen die nog niet zo gewend zijn tot God te bidden of hardop in een groep te bidden, is dit een goede introductie die een basis legt voor een gezond gebedsleven.

In de Eurekaweek van het jaar 1024 na Christus (of in ieder geval een tijd geleden) liep ik als verse nuldejaars de Oude Sociëteit aan de Schiekade 155A binnen. De eerste die ik daar sprak was Marines Klok, toen nog net achtstejaars lid. Sindsdien geloof ik in predestinatie - ik ben ook acht jaar lid gebleven.

Je wordt lid bij een christelijke studentenvereniging, dus wat doe je een week later: je trekt je beste Jurk aan en gaat peren plukken in het Zeeuwse plaatsje Wemeldinge. Tijdens het aansluitende Startweekend slapen alle Jurkjes (jongens en meisjes) in één zaal en voordat de groep zich presenteert aan de Vereniging wordt er spontaan met z'n allen uit de Capsongs gezongen. Capsongs? Capsongs staat voor Captain's Songs, afkomstig uit de hoek van het Navigators jongerenwerk de Captain's Club, waarbij Jezus de Captain van je leven is. Het is een bundel waar vroeger veel uit gezongen werd, maar die nu volgens mij vrijwel volledig uit de markt is gedrukt door de Opwekkingsbundel. Als je klassiekers als "The Deep, Deep Love of Jesus", "Reveal Your Fatherheart to Us" en "Creation Creed / The Lord Is a Mighty King" niet kent, neem dan die bundel eens ter hand, want die horen in het collectieve geheugen van elke Navigator te zitten.

Wat doe je zoal bij een christelijke studentenvereniging? Je zit achter een computer. Ik in ieder geval wel. Daar is werkelijk van alles en nog wat te doen. Lefs, Almanakken en Gazetten opmaken; virussen verwijderen; artikelen voor voorgaande publicaties schrijven; installeren, defragmenteren en irriteren (blauwe schermen des doods (TM), een kwart pagina per minuut printen, een Gazet op tien diskettes zetten). Ach ja, je studeert niet voor niets econometrie; of toch liever maar informatica. Student ben je voor het leven, NSR-lid ook.

Als student kom je heel wat grenzen tegen. Je loopt er tegenaan, verkent ze, overschrijdt ze of verlegt ze. Of allemaal. Soms is het een uitdaging: hoeveel vertrouw ik op God, wat durf ik over hem te vertellen aan mijn niet-christelijke vrienden, hoe open ben ik over de vragen die ik heb over het geloof of juist de antwoorden. Soms is het een gevaar, bijvoorbeeld als je je lever aan een stresstest onderwerpt. Ik heb eens aan Uwland, die achter de bar stond, gevraagd: "Als ik bij jou een dubbele whisky bestel, krijg ik die dan?" Waarop hij wijselijk antwoordde: "Als jíj het vraagt, dan krijg je dat." Ik geloof dat ik toen maar een frisje tussendoor heb genomen. Hoe was dat spreekwoord ook al weer: vertrouwen is goed, droogleggen is beter.

De eerste keer dat ik bij NSR een bidstond heb meegemaakt, was de ochtend na een avondje uit (Concertgebouw De Doelen) met mijn jaarclub Perenstrojka. Ik woonde toen nog bij mijn ouders, dus moest ik met het openbaar vervoer terug. Ik miste de laatste trein. Ik had toen al wel de sleutel gekregen van mijn kamer boven het Eendrachtsplein waar ik bijna in zou trekken. Daar stonden nog geen meubels, dus ben ik maar in de kapel, c.q. het commissiehok gaan slapen. De volgende dag werd daar gebeden, dus deed ik voor het eerst mee. Het is dus niet altijd erg om een trein te missen.

In de loop der jaren zijn er steeds periodes geweest dat er een of meer dagen in de week werd gebeden op de Sociëteit. Vaak raakte dat na een paar maanden in wel erg rustig vaarwater. Nu is er volgens mij al ongeveer twee jaar achter elkaar twee dagen in de week 's ochtends op de Sociëteit gebeden, een enkele uitzondering daargelaten. Dat is een grote zegen voor NSR en voor de bidders zelf. Aan de ene kant breng je de Vereniging (en andere mensen of zaken) voor Gods troon, in Gods aandacht, waar hij op reageert. Aan de andere kant stel je je hart open voor God, ben je opmerkzaam op wat hij je te zeggen heeft door de bijbel, door wat anderen bidden of door gedachten die in jezelf opkomen. Je wordt weer gefocust op zijn wil voor NSR of voor jezelf en je mag genieten van zijn nabijheid. Dat ervaarde ik nog het duidelijkste tijdens het Winterweekend van 2002. Toen heb ik veel gebeden. Tijdens de gebedstijd met Tabitha en Hester stonden we op de bres voor NSR en droegen we de leden aan God op. Tegelijkertijd merkten we dat God echt bij ons was en dat zijn Geest eigenlijk net zo hard meebad.

Met mijn verstand weet ik dat ik elke dag gebed nodig heb. Gebed van anderen voor mij, maar vooral ook van mezelf met God. Het helpt me om weer op één lijn met God te komen en minder te zondigen. Toch komt het er niet elke dag van om te bidden. Dat is niet logisch, maar het blijft een strijd. Het is een strijd die je maar beter in je studententijd al kan beginnen, liefst ook samen met wat anderen.

Ik ben nu alweer een jaar oud-lid van NSR. Mis ik die tijd niet? Ja en nee. Ja, ik mis het, want het is gewoon mooi om op de Sociëteit of het dispuut te komen voor vrienden, gezelligheid en inhoud. Ik heb een mooie tijd gehad en had het voor geen goud willen missen. Maar aan de andere kant heb ik nu een andere invulling van die belangrijkste elementen. In plaats van een kring van NSR heb ik een kring in mijn kerk. In plaats van NSR-avonden heb ik kerkdiensten en soms speciale avonden, zoals een een EO Praise-avond of een zogenaamde New Wine conferentie. En ik leer nieuwe vrienden kennen in de kerk en hou contact met een aantal oude NSR-vrienden. En toch: "In Rotterdam daar aan het Eendrachtsplein, komen wij steeds weer trouw bijeen. NSR zijn onz' initialen: Navigators studentenvereên." Mijn kluppie!

Voor jezelf zorgen

Ik wil vooral een aantal praktische punten noemen voor een leven in balans. Ik werk, ben getrouwd, heb 5 kids. Druk dus. Vaak heb je het idee dat je 24 uur per dag, zeven dagen per week bezig bent. Hoe kan je dan toch in balans leven, als Jezus.

Jezelf verloochenen is niet hetzelfde als verwaarlozen. Je moet misschien minder actie ondernemen en meer zijn. Kijk maar eens naar Lucas 9:33. Petrus wilde daar actie ondernemen: tenten opzetten voor Jezus, Mozes en Elia. Dat was totaal niet nodig. Hij mocht gewoon aanwezig zijn als getuige, dat was genoeg.

Je kan wel eens het advies krijgen: "Zeg nooit nee als er een nood is." Er komen veel verwachtingen op ons af. We willen zelf heel veel en ook anderen hebben zo hun wensen voor je. Zeker van jonge christenen wordt vaak verwacht dat ze veel doen. "Je komt vanavond toch weer naar de kerk? En morgen is er een cursus over bijbellezen. Oh, en overmorgen is er een spreker die je vast aan zal spreken. Vergeet je de bijbelkring van woensdag niet? Wel komen hoor!" Het kan allemaal teveel worden.

Wat doet Jezus? De wil van God. Hoe ontdekte hij die? Het is een zoektocht naar waarheid. Waarheid maakt vrij: wie ben je, wie is God. Onderwerp je aan Gods wil.

Tips

Je hebt realistische verwachtingen nodig. Wat is er realistisch voor handen om je te laten groeien en Gods wil te ontdekken?

• Bijvoorbeeld het boek van Richard Foster: Het feest van de navolging. Spirituele gewoonten, disciplines helpen veel. Wijd je daar aan toe. Denk eens na: wat voedt me geestelijk? Wat is er in je centrum, in je hart? Wat motiveert mij?
• Steeds meer mensen vasten 40 dagen.
• Houd een dagboek bij. Schrijf op wat God zegt.
• Lees de bijbel en bid. Het gaat daarbij niet zozeer om actie van ons, maar om wat God geeft tijdens die tijd.
• Zorg dat je een geestelijk leider of coach hebt. Iemand die elke vraag mag stellen. Mannen praten moeilijk over hun gevoelens. Soms stort je in als je dat niet doet.
• Zorg dat je een deel van de week echt alleen met God bent, bijvoorbeeld een paar uur op zondag. Relatie bouwen. God nodigt je uit om een relatie met hem te hebben, het is geen bevel.

Behoeften

Lichamelijk

We overwerken. We hebben geen lichamelijke oefening. Geen rust. We werken en dan op zondag rusten? Bekijk het eens andersom! Eerst rusten - of juist sporten. Je bouwt energie op zolang dat nog kan, en dan werken. Neem verantwoordelijkheid voor je gezondheid. Besluit daartoe. Misschien een goed idee: een kerk met een fitnessruimte!

Verstandelijk

Blijf lezen! Een uur per dag, een dag per maand, een week per jaar. Voor leiders is dat belangrijk. Een goed boek hierover is Nancy Klein: Time to think. De kwaliteit van alles wat we doen, is afhankelijk van het denken. Ik kan er niet helemaal op ingaan, maar ik zal een aantal verstandelijke noden noemen die in dat boek genoemd worden:

• attentie, luisteren!
• indringende vragen laten stellen
• op grond van gelijkheid, op hetzelfde niveau met iemand praten
• waardering
• rust
• bemoediging, geen competitie
• gevoelens
• informatie
• een plaats die zegt dat je belangrijk bent
• diversiteit

Goede relaties ontwikkelen

Voedende en steunende relaties. Die had Jezus ook.

• (christelijke) vrienden buiten de kerk. Hebben we geleerd hoe je relaties op moet bouwen? Hoe doe ik dat. Ik ga een paar dagen per jaar met vrienden naar de pub en daar gaan we lachen, huilen, praten en bidden. Dat gebeurt niet zomaar.
• in de kerk. Genieten. Voetballen. Film.

Droom kan werkelijkheid worden. Ontwikkel goede relaties. Denk aan je behoeftes.

Naar aanleiding van vragen

Vraag steeds: Heer, wat doet u? Dat is dynamisch.

Heb je het te druk? Zorg dat je niet alleen een to-do list hebt, maar ook een not-to-do list. Ik bid niet altijd als mensen gebed aan me vragen. Vraag eerst of ze zelf eigenlijk al gebeden hebben! Je hoeft niet alles te doen.

Leer waar je (in)competent in bent. Wat mij betreft is de rol van een dominee om anderen inzetten, jezelf overbodig maken.

Sommige christelijke stromingen leggen nadruk op doelgericht zijn, anderen op de aanwezigheid van God, de werking van zijn Geest. In Matteüs 28:19-20 staat onder andere "Maak discipelen" en "Ik ben met je". Daar gaat het dus om zowel doelgericht zijn als om Gods aanwezigheid: Purpose en Presence.

Samenvatting

• Om als Christus te zijn, hoef je niet per se veel te doen.
• Je kan groeien in je karakter door spirituele gewoonten, disciplines: vasten, bijbellezen, bidden, met een mentor praten.
• Zorg dat je ergens in de week echt alleen met God bent om te praten.
• Verlies je rechtmatige behoeftes niet uit het oog: lichamelijk (gezond eten, rusten, sporten), intellectueel (lezen, denken), voedende en steunende relaties
• Je hoeft niet alles te doen. Leer waar je (in)competent in bent.

Op vrijdag 16 en zaterdag 17 januari ben ik naar de New Wine conferentie in Houten geweest. Ik heb wat aantekeningen gemaakt en die zal ik hier opschrijven op een aantal artikelen. De hoofdspreker daar was Chris Pemberton. Hij had het vooral over "Cultivating Character" oftewel het bouwen, onderhouden van je karakter. Hier volgen wat algemene opmerkingen van hem daarover en dan het echte onderwerp van de eerste avond.

Karakter bouwen

Hoe worden we beïnvloed door de omgeving? Dat is vooral door "corrosion of character": de omgeving doet afbreuk aan je karakter. Vroeger had je een roeping. Je werkte en dat bouwde je karakter op. Nu is werk minder stabiel. Je verandert van baan. Je werkt parttime of op onregelmatige tijden. Daar wordt je karakter niet stabieler van, het werkt zo niet meer. Maar hoe bouwt God karakter? Als een tuinman. Hij snoeit je, zodat je vruchtbaar wordt en op Christus gaat lijken.

Onderwerpen deze twee dagen zijn:

• de tuchtiging van de Vader (the Father's discipline)
• het lichaam van Christus (de kerk)
• de kracht van de Geest

Invloed van de omgeving

Vanavond gaat het over de tuchtiging, de kastijding van de Vader. Dat is niet makkelijk. Kijk maar eens naar Hebreeën 12:1-12. Ook Jezus moest gehoorzaamheid leren doordat hij leed. Testen door moeilijkheid is de tuchtiging van de Vader. Onze cultuur verslapt het karakter. Ga maar na. Hoevelen staan alleen? Ken je je buurman nog wel? Er zijn veel scheidingen. Veel mensen zijn onzeker. Ze hebben een andere persoonlijkheid op het werk, met vrienden en bij hun gezin. Geen stabiele werkomgeving. In een recent onderzoek staat: over 20 jaar gaat het economisch gezien okee. Maar er is geen geluk, geen feel-good gevoel. Het afgelopen jaar hebben we oorlog gezien, terrorisme, een grote aardbeving. Dat is ondermijnend voor het karakter. En kijk ook naar de consumptiemaatschappij: we willen plezier. We denken daar recht op te hebben. Heb je ongelukkig? Ga dan winkelen! Boodschappentherapie! Veel van onze identiteit halen we uit ons bezit. Dat is de invloed van de omgeving op je karakter.

Gods visie

En wat zegt God dan? Deze wereld helpt je niet op Christus te lijken. De geschapen wereld was okee. Maar we zijn geblinddoekt door de duivel voor hoe slecht de wereld eigenlijk is. Niet alles is slecht. Maar er is lijden en dat kan je niet uit de weg gaan. Maar God kan het gebruiken. Hij maakt het lijden niet. Niet alles hier is nieuw en goed. Je moet ook niet God danken voor al het lijden zoals sommigen doen.

Teksten over testen

In 1 Petrus 1:6 staat dat je verzocht kan worden. Maar God zegt: Ik bescherm je in je moeilijkheid. Ik test je door vuur. Het is als het reinigen van goud. En lees ook Jacobus 1:2: er zijn allerlei moeilijkheiden waardoor je getest wordt: wees blij! Want je krijgt er volharding door.

Romeinen 5:1 en verder: je hebt een relatie met Jezus. Je bent in genade aangenomen. We roemen in ons lijden! Dat past niet erg bij een postmoderne cultuur! Maar het brengt wel volharding en hoop. Lees zelf maar 2 Korinthe 2 en Johannes 15 (het deel over wijn).

Hebreeën 12. God voedt ons stevig op. Maar de mensen denken: het was toch leuk zonder grenzen? Hoofdstuk 13:7: hun leiders waren dood. Hoofdstuk 5: ze hebben vlees nodig. Er zijn geen vruchten, dus worden ze gesnoeid. Hoofdstuk 6: niet lui zijn. Grijp Gods beloften. Ze werden achtervolgd en waren toen sterk. Maar daarna werden ze zwak. Het was makkelijker om jood te zijn in plaats van christen, dus vielen ze daar op terug.

Wij zijn verleid. Wij lijken God niet nodig te hebben in het Westen. Christen zijn is voor velen een hobby voor de zondag geworden. Kijk dan eens naar het eind van Hebreeën 12. We zijn omgeven door een wolk van getuigen die zeggen: "Wij hebben het ook gered, dus kom op!" Ook Jezus leerde gehoorzaamheid door moeite.

God kan van alles gebruiken om ons te bouwen. Hij kan dingen uit de hand laten lopen, zodat we ons weer afhankelijk weten van Hem en naar Hem toegaan. Hij wil ons ook uitdagen om risico's nemen als we zijn stem hebben gehoord. God wil ons uit het nest duwen als een jonge arend. Neem risico. De kerk kan week worden. Het gevaar is dan dat het leven alleen nog maar plezier draait. Maar Jezus zegt: "Kom tot mij."

Samenvatting

• De wereld zal je karakter niet sterk maken, eerder zwak.
• God bouwt je karakter door moeilijke situaties te gebruiken om je te testen.
• Je wordt gesnoeid en dat is niet makkelijk. Maar daar kan je sterker uitkomen, dus mag je zelfs blij zijn met moeilijkheden: je karakter krijgt de kans erdoor te groeien.

Oorlog

De naam van de Heer is als een toren. Daar kan je schuilen. Het is defensief. Maar God verwacht ook dat we aanvallen. Het leven kabbelt niet maar door. Het is oorlog! Politieke en militaire machten zijn niet meer de enig belangrijke. Het gaat subtieler.

Christus claimt de hele wereld. Als in de bijbel gesproken wordt over de oorlogen des Heren, dan betekent dat het radikaal uitroeien van het kwaad. Daarbij gaat het er niet vredelievend aan toe. Als westerse, 21e eeuwse mensen vinden we dat moeilijk. Amnesty International zou het maar niets vinden, al is het een goede club. Soms moet je je leven neerleggen voor Gods doelen. Er is één vijandelijk rijk: dat van de duivel. Dat zien we vaak niet in, omdat we beïnvloed zijn door de Verlichting.

"The gift of battle." Strijd is vaak een gift, waarin je de moed krijgt om immoraliteit aan te vechten.

Confrontatie

In 1 Koningen 17 zegt Elia: Er zal geen regen komen. Dat gaat in tegen Baäl, want dat was een vruchtbaarheidsgod. Elia pakt hem aan op zijn eigen terrein. Daarna trekt Elia zich terug, naar een plek in het hart van de Baälgodsdienst. Vijandig gebied dus. Maar daar mag hij een weduwe helpen. Jaren later volgt de confrontatie met Baäl op de Karmel. Er is een overmacht aan andere priesters. Maar samen met God is Elia in de meerderheid. En God antwoordt. De overwinning volgt en daarna regen. En dan ineens is Elia depressief, 1 Koningen 19:10: "Alleen ik ben overgebleven." God zegt heel praktisch: eet en slaap. Wij zijn soms geestelijker dan God. En dan komt God in de stilte. Hij schreeuwt tegen vijanden en fluistert tegen vrienden.

Aanval

Als je de overwinning hebt behaald, wordt je juist vaak aangevallen door de duivel. Hij is puur slecht. Hij wil dood en vernietiging. Strategieën van hem zijn:

• leugens
• verwarring zaaien
• aanklagen
• verleiden
• bederven wat goed is, bijvoorbeeld sex of sport
• intimideren, hij doet zich sterker voor dan hij is
• verblinden
• isoleren

Verdediging

Hoe gaan we om met deze werkelijkheid?

• je moet het kwaad niet opzoeken en bijvoorbeeld geen glaasje draaien.
• Niet op het randje lopen, bv: ach, één sigaret, één spelletje maakt niets uit.
• Niet je gedachten vullen met pulp.
• Ken je hulpbronnen.
• Zweer de duivel af. Die vraag werd vroeger bij dopen gesteld. Vaak gewoon de strijd om kleine dingen.

Het begint met: weten wie je bent in Christus. Wandelen op de weg die God voor jou bedoeld heeft. Jesaja 35: de heilige weg. Daar zijn geen leeuwen. Ernaast wel. Romeinen 15: er moet geworsteld worden met de duivel. Romeinen 16: de duivel wordt onderworpen.

Samenvatting

• Er is geestelijke strijd, oorlog.
• Soms moet je verdedigen, dan mag je schuilen bij God. Maar soms ook aanvallen.
• Er vallen slachtoffers, het is gevaarlijk.
• Zeker als je een overwinning hebt behaald, zal de duivel je aanvallen. Wees je bewust van zijn strategieën.
• Blijf op Gods heilige weg.